RWA (Real World Assets/Gerçek Dünya Varlıkları) Token’ları ve Cropto

RWA (Real World Assets/Gerçek Dünya Varlıkları) Token’ları ve Cropto

Şu anda blokzincir dünyasındaki en yeni ve en işe yarar gelişme bence RWA (Real World Assets/Gerçek Dünya Varlıkları) token’larının hayatımıza gerçek anlamda girmeleri. RWA kısaltmasını etrafta sık sık görmeye başladık. Bu kısaltma, Real World Assets için kullanılıyor, yani Gerçek Dünya Varlıkları (GDV). Gerçek dünya varlıklarına endeksli token’lar geldi ve yakında her yerden karşınıza çıkacaklar.

Bu yazımda RWA token’ların neler olduğunu, çeşitlerini ve gelecekte neler yapacaklarını anlatacağım. Gerçek dünya varlıklarının token’laştırılması konusunda daha önce çok yazı kaleme almıştım. Bu defa Cropto’nun özelinde konuyu daha anlaşılır şekilde açıklamaya çalışacağım.

RWA token’lar, teknik manada gerçek dünya varlıklarına endeksli ERC-721, ERC-1155 veya ERC-20 token’ları olacak ve şu tür varlıkları endeksleyecekler:

• Tahvil, bono ve sukuk gibi finansal varlıkları,
• Gayrimenkulleri, yani arsa, daire, bina gibi fiziksel varlıkları,
• Altın, gümüş, platin, vb. metal varlıkları ve ziynet eşyalarını,
• Doğal gaz, petrol, kömür gibi yeraltı kaynaklarını,
• HES, GES gibi enerji ürettiğimiz milli varlıkları,
• Cropto’nun konusu olan buğday, arpa, mısır ve fındık gibi tarımsal varlıkları,
• Yaş meyve ve sebze gibi kısa sürede tüketilmesi gereken tarımsal emtiayı,
• Fiziksel veya dijital sanatsal varlıkları.

‍‍Bu liste daha çok uzamaya aday ancak burada kesiyorum. Dikkat edilirse son maddede zaten tokenize edilmiş olan sanatsal varlıkları da saydım. Bunlar daha önce NFT diye zaten token’laştırılmadı mı diyeceksiniz, haklısınız. Zaten, gerçek dünya varlıklarının token’laştırılması işi eskiden de yapılıyordu ancak şimdi çok daha büyük bir boyutta ve global olarak yapılmaya başlıyor.

Büyük boyutta yapılmaya başlayacak olan RWA token’laştırılması, ülke regülasyonlarının bunları tanımlaması ve izin vermesinden önce gelişiyor ve kimse şu anda regülasyon tarafına önem vermiyor. Nasıl olsa kanunları arkadan gelecek denilerek tüm dünyada çalışmalar başlamış durumda. Geçen gün Avalanche lideri Emin Gün Sirer Hoca’nın bir röportajını izledim. O da kendi platformu için şu anda en büyük konunun RWA token’laştırması olduğunu söyledi. Demek ki artık bunun zamanı gelmiş.

Gerçek dünya varlıklarının neden token’laştırıldığına gelelim şimdi:

1. Gerçek varlıkların tokenize edilmesi, yeni yatırım araçları oluşmasına yol açacak. Örneğin, eskiden, nitelikli yatırımcı denilen “varlıklı” kişiler dışında sıradan insanlarca yatırım yapılamayan, eurobond, büyük gayrimenkuller, halka arz edilen şirketler, vb. artık küçük bedellerin de pay alabildiği bir hale geliyor.    Cropto için de tarım ürünleri bağlamında küçük yatırımcılara erişim imkanı sağlaması birincil varlık sebebi. Cropto Tarım Token’ları, dünyanın herhangi bir coğrafyasındaki, sokaktaki herhangi bir kişinin, herhangi bir miktarda, 7/24 tarım ürünlerine yatırım yapabilme imkanı sağlamaktadır.
   ‍
2. RWA token’laştırılması, bankalardaki sıkışma, kredi azlığı ya da ülkemizdeki gibi, yabancı para birimleri ile kredi almanın pahalı olduğu iklimlerde yeni kredi mekanizmalarına yol açmaktadır. Cropto olarak henüz bu konuda bir atılım içinde değiliz, ancak Cropto Token’ları ileride bu amaçla da kullanılabilecektir.
   ‍
3. Yatırım yapmak isteyen şirketlerce şu anda kullanamadıkları, atıl olan varlıkları teminat olarak kullanarak re-finansman ya da yeni (sıfırdan, taze) finansman olanakları ortaya çıkmaktadır. Cropto Token’ları ileride yine bu amaçla da kullanılabilecektir.
   
   Gelişmekte olan ülkelerin kendi ülke paraları, dolar, euro gibi kuvvetli para birimlerine karşı, kısmen finansal altyapı eksiklikleri ve siyasi/ekonomik istikrarsızlıkları nedeniyle geleneksel tahvil piyasasında daha küçük bir görünürlüğe sahip olmuşlardır. Ancak son yıllarda, Brezilya, Meksika ve Endonezya gibi ülkelerdeki ihraççıların piyasada daha aktif hale gelmesiyle, gelişmekte olan piyasaların daha fazla katılımına yönelik bir eğilim ortaya çıktı.
   
   Bu eşitsizliklere katkıda bulunan faktörlerden biri, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki faiz oranları farkını ifade eden “faiz oranı açığı”dır. Gelişmiş ülkeler genellikle daha düşük faiz oranlarına sahiptir. Bu da onların daha güçlü mali sistemleri ile istikrarlı siyasi ve ekonomik ortamlarını yansıtır. Bu durum, gelişmekte olan ülkelerin, yatırımcıları çekmek için daha yüksek faiz oranları sunmaları gerektiğinden, geleneksel tahvil piyasasında rekabet etmelerini zorlaştırıyor. Bunun sonucu olarak, gerçek dünya varlıklarını teminat olarak kullanan blokzincir tabanlı borç verme platformları gibi alternatif finansman modellerine olan ilgi artmaktadır.
   
   Tabii tüm bunlara 7/24 gece ve gündüz dünyanın neresinde olursanız olun demokratik bir biçimde bu yeni araçlara erişiminizin olabileceği kripto para uyumlu borsaları da eklemem lazım.
   ‍
4. Ticarette Kullanım: Genel olarak etrafta bir RWA yazısı gördüğümde dikkat ediyorum, bu varlıkların tokenize edilmesini, yukarıda saydığım üç madde ile sınırlı bir biçimde anlatıyorlar. Oysa benim gözümden bakıldığında hepsinden daha önemli olacak olan global emtia ticaretinde bu token’ların (tabii Cropto’nun da) oynayacağı rol var.
   
   Bugün dünyada basılan fiat paraların karşılığı yok. Yani arkasında maddi bir varlık yok. Bu yüzden de yaşanan sorunlar gitgide artıyor. Üstelik gelişmiş ülkeler, örneğin ABD, Japonya, İsviçre gibi ülkelerin paralarının eskiden çok değerli olmaları artık bir şey ifade etmiyor. Karşılıksız basılan paraların miktar olarak artması, bu saydığım zengin ve çoğunlukla Batı kampının üyesi ülkeleri, değerini kaybetmeye hızla giden dolara göre daha güçlü veya ona alternatif kılmıyor. Tüm fiat paralar aynı yolun yolcusu anlayacağınız.
   
   İşte bu durumda da gelecekte alternatif olabilecek para birimlerinin emtiaya endeksli, yani yazının başındaki c, d, e ve f maddelerindeki gibi gerçek dünya varlıklarına dayalı olacaklarını düşünüyorum. Tabii, bu emtianın ticareti de doğal olarak bankalar dışında merkeziyetsiz blokzincir teknolojisi ile özel kripto borsalarında yapılacaktır. Eminim çok yakında özelleşmiş tarım token borsaları ya da özel enerji token borsaları (DEX veya CEX formunda) ortaya çıkacaktır.
   ‍

Sonuç: Yeni trendimiz olan RWA’lar ve onların token’laştırılması konusunda, olağan avantajlar olan yatırım ve erişimin kolaylaşması gibi maddeler dışında asıl gelecek, ülkeler arası ticarette diye düşünüyorum. Cropto olarak yatırım yapılabilir tarım emtiası token’ları üretmenin yanı sıra bu alanda da geleceğe hazırlığımızı yapmaktayız.

‍
Cemil Şinasi Türün
Danışma Kurulu Başkanı
Cropto
Trademark of AgriFintech Finansal Teknolojiler A.Ş.